Sessie 1: Zon-op-Zee: Drijfkracht voor Ambities

KGG ( Steven Maier)

Nederlands

Voor het behalen van de doelen en ambities in Nederland rondom de Energietransitie zijn meerdere hernieuwbare energiebronnen nodig. Zon-op-land en wind-op-zee hebben de afgelopen jaren in sneltreinvaart een belangrijke en zichtbare positie ingenomen met hun belangrijke bijdrage aan hernieuwbare energie. Hoewel er voor deze technieken nog grotere doelen op de horizon staan, wordt ook duidelijk dat er meer alternatieve bronnen nodig zijn. Drijvend zon-op-zee heeft de potentie om op grote schaal bij te kunnen dragen aan deze doelen, echter zijn er nog vele uitdagingen op te lossen.

Deze sessie is opgedeeld in twee delen. Een informatief deel waarbij we in hoofdlijnen stil staal bij wat zon-op-zee inhoud, welke potenties en uitdagingen er bestaan en op welke wijze de techniek zich op dit moment ontwikkelt. De ambities van techniekontwikkelaars zijn groot en vormen momenteel de drijvende kracht achter zon-op-zee. Vanuit het ministerie KGG willen we hieraan bijdragen om te zorgen dat zon-op-zee beschikbaar is voor uitrol in Nederland, wanneer de noodzaak hiervoor zich aandient. Tijdens het interactieve deel van deze sessie gaan we in gesprek over hoe we de ontwikkeling van zon-op-zee kunnen ondersteunen, in het licht van de verschillende uitdagingen zoals technische inpassingen binnen offshore windparken, ecologische effecten en de toekomstige business case. Centraal in dit gesprek staat de vraag welke stappen we moeten ondernemen om de potenties en ambities voor zon-op-zee voldoende ‘drijfkracht’ te geven voor de benodigde ontwikkeling.

 

Sessie 2: MONS PhD Research: The Base of the North Sea Food Web

RWS WVL (Jakob Asjes, Astrid Verkerk)

English

In this session, we introduce seven PhD projects that will be conducted as part of the MONS program. By unraveling the links between different parts of the base of the North Sea food web, these studies will help increasing our understanding of all the underlying processes that connect this fascinating ecosystem.

 

Sessie 3: De KRM: hoeder van ecologische randvoorwaarden

I&W (Tina Kelder, Ilse van der Velde)

Nederlands

Er gebeurt veel om de Europese Kaderrichtlijn Marien in een Nederlandse Mariene Strategie te vertalen. Maar wat eigenlijk? Tijdens deze sessie zullen we de drie delen van de Mariene Strategie beurtelings uitlichten, en daar op basis van verschillende werkvormen bij stilstaan.

De Mariene Strategie Deel 1, oftewel de initiële beoordeling, beschrijving van de goede milieutoestand, en milieudoelen, staat op het punt om te worden geactualiseerd. Waar staan we in het proces, en wat kunt u inhoudelijk verwachten tijdens de zienswijzeprocedure?

De Mariene Strategie Deel 2, namelijk het KRM monitoringprogramma, is in 2026 aan een update toe. De voorbereidingen hiervoor zijn gestart. Wat verwacht u als deelnemer van de KRM monitoring? Worden sommige dingen daarvan misschien al gedaan, en hoe kunnen we omgaan met uw nieuwe suggesties? In samenwerking met het Informatiehuis Marien komen we tot een overzicht.

De Mariene Strategie Deel 3, het KRM Programma van Maatregelen, wordt in 2028 opnieuw geijkt aan de stand van het mariene milieu. Er is dus nog ruim de tijd om een gedegen pakket aan maatregelen samen te stellen om de milieudoelen en de goede milieutoestand te behalen. U voert onderling het gesprek over maatregelen die wat u betreft essentieel zijn om de goede milieutoestand te bereiken.

Deze gehele Mariene Strategie hoedt de ecologische randvoorwaarden waarbinnen alle ambities op de Noordzee gestalte moeten krijgen. Want één ding is duidelijk: het ecosysteem moet al die activiteiten kunnen dragen, nu en in de toekomst.

 

Sessie 4: Programma Natuurversterking Noordzee

LVVN (Jeroen Vis, Marijke Warnas, Conny Groot)

Nederlands

Het programmateam van Natuurversterking Noordzee wil een veerkrachtigere en rijkere Noordzee bereiken, om daarmee ook ruimte voor duurzaam gebruik te creëren. En dat is hoognodig, want de natuur in de Noordzee staat nog altijd onder druk. En die dreigt de komende jaren nog toe te nemen door klimaatverandering en de toenemende vraag naar opwekking van duurzame energie en voedselvoorziening. Ook het onderwatergeluid in relatie tot de toenemende activiteiten op zee is een zorgpunt. Jeroen Vis zal de werksessie inleiden waarna de hoofdlijnen van het programma worden toegelicht. De aanpak is gebaseerd op leren-door-doen, waarbij kennis wordt vergaard door praktische uitvoering en monitoring. Alle opgedane kennis wordt gedeeld via een internationale Toolbox. De resultaten van projecten en pilots vormen de basis voor grootschalige natuurversterking in de Noordzee. Samen met partners werkt PNN aan maatregelen in de Noordzee die zijn gericht op het verbeteren van het algehele ecosysteem, met speciale aandacht voor soorten die in de knel zijn gekomen. Dit omvat niet alleen onderwaterdieren zoals schelpdieren, vissen, haaien, roggen, maar ook en vogels en vleermuizen. Naast het verminderen van menselijke verstoringen, wordt er actief gewerkt aan natuurherstel. U wordt uitgenodigd om mee te denken en te discussiëren.

 

Sessie 5: Een leefbare zee voor alles en iedereen

Henk Eijkenaar

Nederlands

De scheepvaart is een groot verbruiker van de Noordzee en een onmisbaar element voor onze economie. De druk op het milieu en de veiligheid van de scheepvaart is de laatste jaren sterk verbeterd maar er zijn toch nog onderdelen die onderbelicht lijken te zijn.

In deze sessie kijken we naar een aantal (onderbelichte) elementen op het gebied van de ecologische voetprint en veiligheid van de scheepvaart op de Noordzee.

 

Sessie 6: Ren je Rot

Addy de Zeeuw (facilitator)

Nederlands

We spelen, mogelijk op het strand, een leuk spel losjes gebaseerd op de jaren 70/80 kinderspelshow van de Tros. Zie Ren je rot (youtube.com).

 

Sessie 7: Kennis voor beheer, kennis van Wozep

RWS WVL (Dagmar van Nieuwpoort) en RWS ZD (Martine Graafland)

English if desired

In de komende jaren worden veel windparken op zee aangelegd. Na aanleg start de operationele fase die wel 40 jaar kan duren. Een goed en natuurvriendelijk beheer van de windparken zelf en/of in relatie tot omringende (natuur)gebieden is dan van groot belang. In deze interactieve sessie willen we het Wozep meerjarenprogramma en het Noordzeebeheer in relatie tot windenergie op zee vanuit verschillende facetten gezamenlijk bekijken. Welke kennis is nodig om goed Noordzeebeheer i.r.t. wind op zee uit te voeren, en levert Wozep deze kennis? Samen met de aanwezigen willen we de verschillende onderzoeksporen van het Wozep tegen het licht houden in relatie tot de kennisvragen die er zijn vanuit beheer.

 

Sessie 8: Visserij in transitie: het spanningsveld tussen ambitie en praktijk

WEcR (Wouter-Jan Strietman) en WMR (Nathalie Steins) 

Nederlands

De visserijsector bevindt zich in een transitie en staat er na de recente saneringsronde kwetsbaar voor. Tegelijk zijn er vanuit beleid ambities om de sector (verder) te ontwikkelen en te innoveren. In deze interactieve sessie bespreken we met de deelnemers wat de ambities zijn, wat er binnen de huidige context mogelijk is, en welke aanvullende stappen er door welke betrokkenen genomen zouden moeten en kunnen worden om deze ambities op de korte en langere termijn in de praktijk te realiseren.

 

Sessie 9: Stap 1 naar continue ecometingen op de Noordzee - van boeien en sensoren tot datastromen

Informatiehuis Marien (Barbara Schoute, Pim van Avesaath), RWS CIV (Arthur de Waard, Pieter Haaring)

Nederlands  

Het programma Digitalisering Ecologische Monitoring en het Informatiehuis Marien laten de laatste plannen en ontwikkelingen zien op het gebied van sensoren, continue metingen en de data die daaruit komen. Met nieuwe technieken (ecoboeien) breiden we de ruimtelijke en temporele dekking van metingen uit. Wat voor invloed heeft dat op de datastromen én ontsluiting van nieuwe data? Hoe zorgen we ervoor dat informatie in binnen en buitenland bruikbaar is zodat we een Long Term Ecological Research programma voor de Noordzee tot stand kunnen brengen?

 

Sessie 10: A Natura 2000 managementplan game

RWS ZD (Laurean Dekker)

English if desired

Battle to make a Natura 2000 management plan on the North Sea where you will be met with exciting, challenging and fun obstacles and curveballs in a bid to make the best MPA management plan for the Natura 2000 site. You will be able to take on one of many roles involved in creating a widely accepted management plan, and of course, we will provide some interesting surprises along the way.

 

Sessie 11: De Burger en de Noordzee

Burgemeester van jouw Noordzee- Joris Koornneef (TNO); TNO (Joep Breuer)

Nederlands

Wat kunnen we beter doen om de burger te betrekken bij de ontwikkelingen van de Noordzee? In de sessie zullen enkele experts hun visie delen en zullen we samen ideeën generen om de transities op de Noordzee meer tastbaar te maken voor de burgers, maar ook nadenken hoe we dit in onze eigen organisaties toe zouden kunnen passen.

Sessie 12: Decommissioning- toen, nu en straks

RWS ZD (Ewoud Kuin & Carien van Zwol)

Nederlands

Beleidskaders voor decommissioning van offshore installaties zijn internationaal opgesteld in de jaren 90 naar aanleiding van o.a. de olie- en gasindustrie op de Noordzee. Dit heeft bijvoorbeeld geleid tot OSPAR Decision 98/3 en afspraken in de London Convention om het "dumpen" van oude installaties en materiaal op zee te voorkomen. Nationaal wordt hier invulling aan gegeven via de wettelijke opruimplicht voor installaties op zee. 

Sindsdien wordt olie en gas ingeruild voor windenergie op zee. Dit brengt weer een eigen dynamiek mee. En heeft een steeds drukker wordende Noordzee ook genoeg vrije ruimte nodig. Met de afbraak van de eerste windparken in zicht, zijn bestaande kaders van de opruimplicht opnieuw onderwerp van gesprek. RWS licht de achtergrond en het ontstaan van de (inter)nationale kaders voor decomissioning toe, en geeft inzicht in de huidige discussies en stand van zaken.

 

Sessie 13: AI in the North Sea: image recognition for ecological surveys

NIOZ (Dick van Oevelen) en WMR (Jeroen Hoekendijk)

English

This session will focus on ecological AI applications for image recognition tasks in the North Sea. After a broad introduction, experts from TNO, NIOZ, and WMR will provide detailed examples from case studies from different domains, focusing for instance on applications for plankton, birds (including collisions wind windmills), benthos and fisheries. The session will be concluded with a plenary discussion on the opportunities, limitations and bottlenecks associated with these methods, which are shared across the different domains.

 

Sessie 14: One year in the Greater North Sea Basin Initiative - a deep dive

I&W (Claudine Vliegen)

English 

The Greater North Sea Basin Initiative (GNSBI) was officialy established in November 2023, setting the framework for the collaboration between 9 countries from the North Sea (Belgium, Denmark, France, Germany, Ireland, Netherlands, Norway, Sweden, United Kingdom), to strengthen cooperation on maritime spatial planning. The GNSBI aims to provide a regional platform for spatial integration of all uses by making proposals for better alignment MSP, efficient management processes, and coordinating sectoral interests across boundaries - to tackle the spatial and ecological challenges of the Greater North Sea Basin.

 

In this session we will give a short update on the initiative and the aims and goals for the upcoming years. We will also have an interactive part in which we will dive into the GNSBI more in depth in which you can also contribute!

Sessie 15: Imagining AI-driven futures for a sustainable North Sea

WUR (Paulan Korenhof); RWS CIV Diana Dorreboom)

English if desired  

De Noordzee is een intensief gebruikte ruimte waar natuur, energieproductie en nieuwe vormen van voedselproductie zoals zeewierteelt samenkomen. Het samenbrengen van deze verschillende belangen en vertalen naar beleid is een uitermate complex vraagstuk. Belanghebbenden wenden zich daarom in toenemende mate tot het ontwikkelen van Digital Twins: digitale data-gedreven representaties van de Noordzee die veelal op basis van scenario's beleidsmakers inzicht kunnen bieden en ondersteunen bij besluitvorming. Hoewel Digital Twins een innovatieve vorm van kennisproductie en beleidsondersteuning kunnen bieden, roepen ze tegelijkertijd kritische vragen op over hoe verschillende belangen vertegenwoordigd zijn in Digital Twins, wat we er wel en niet mee kunnen, en hoe ze bestuur en beleid gaan beïnvloeden. In deze interdisciplinaire workshop gaan we in op deze vragen en proberen punten te identificeren die belangrijk zijn voor verantwoordelijke Digital Twin ontwikkeling ter ondersteuning van de transitie naar een duurzame Noordzee.

                 

Sessie 16: Offshore hydrogen: the new kid on the block

KGG (Rob Heemskerk en Laura Jansen)

Nederlands  

Waterstof op zee is, zoals de titel van de sessie al zegt, een nieuwe ontwikkeling op de Noordzee. In de sessie staan we stil bij de stand van zaken van deze ontwikkeling, de verwachtte milieueffecten en gaan we met elkaar in gesprek over de aandachtspunten vanuit verschillende perspectieven (zoals bijvoorbeeld ecologie, scheepvaartveiligheid en systeemintegratie). De centrale vraag in deze sessie is: hoe zorgen we ervoor dat waterstof op zee veilig en verantwoord een bijdrage kan leveren aan de energietransitie? 

Sessie 17: Governance en aansluiting beleid, beheer en kennis - ECOAMARE en andere initiatieven

RUG (Christian Zuidema); Stichting de Noordzee (Sophie de Reus); RWS WVL (Lisette Enserink) Nederlands

Wetenschappers, beleidsmakers, beheerders en andere belanghebbenden werken samen aan duurzaam gebruik van de Noordzee. Toch weten we elkaar niet altijd te vinden en hebben we moeite om ons te verplaatsen in het dagelijkse werk van onze medespelers. Hoe zorg je als wetenschapper ervoor dat jouw onderzoeksresultaten een warme ontvangst krijgen? Waar moet je zijn als beleidsmaker om kennisleemten op te vullen? Hoe weten we van elkaar welke kennis wanneer nodig is dan wel geleverd kan worden? Leer in deze spelsessie hoe de werkprocessen van je medespelers eruit zien en denk mee over betere verbindingen. 

Sessie 18: Noordzeezand: van bron naar toepassing, nu en later

RWS ZD (Wout van Dijk); Deltares (Tommer Vermaas)

English  

Sand resource management is one of the greatest sustainability challenges of the 21st century.

The North Sea contains billions of cubic meters of sand and is a valuable resource for the

Netherlands to protect its coastline and for use in e.g. constructions. Within the Marine Spatial Plan, a large area is reserved for sand extraction. However, due to the run for space in the context of the transitions (Nature, Food, Energy, and Blue Economy), the space for sand extraction now and in the future becomes restricted. The growing call and limitations for improved sustainability practices in sand extraction within major sectors such as coastal defense, infrastructure, construction, and land reclamation further restrains the scope for sustainable sand extraction. In this session, we aim to discuss with various actors/stakeholders how we can commit to a sustainable sand extraction strategy.